شب است، شما روی مبل نشسته‌اید و کتابی در دست دارید. احساس می‌کنید فضای پذیرایی سرد و بی‌روح است. نور لوستر سقفی مستقیماً به چشم شما می‌تابد، اما صفحه‌های کتابتان تاریک مانده است. این یک مشکل واقعی در بسیاری از خانه‌هاست و مهم است بدانید مشکل کمبود نور نیست که اتفاقا از مکان نور است.
جای آباژور نباید شانسی انتخاب شود. آباژور باید دقیقاً در جایی قرار بگیرد که هم کاربرد مشخصی داشته باشد و هم به فضا زندگی ببخشد. این مقاله به شما می‌گوید آنجا کجاست. اگر بخواهم در یک جمله بگویم: آباژور باید کنار مکانی باشد که شما در آن «زندگی» می‌کنید؛ جایی که نور روی کتاب، صورت یا فعالیت شما بیفتد، بدون آنکه آزاردهنده باشد. در ادامه همراه ما باشید تا چند فرمول اساسی را مرور کنیم.
هویت خانه به آجر و سیمان آن خلاصه نمی‌شود؛ خانه محل «احساس» است و بخش زیادی از این احساسات، از نورپردازی تأمین می‌شود. وقتی وارد اتاقی می‌شوید که فقط یک چراغ سقفی تیز و خشن دارد، ناخودآگاه احساس تنش می‌کنید. اما وقتی چند منبع نور ملایم در فضا پخش شده‌اند، یکی کنار مبل، یکی در گوشه، یکی روی دیوار، فضا گرم و دعوت‌کننده به نظر می‌رسد. این تفاوت در «لایه‌بندی نور» است.
طراحان داخلی فضا را با سه نوع نور تعریف می‌کنند:
آباژور معمولاً دو نقش اول را همزمان به عهده می‌گیرد. یک آباژور کنار مبل، هم نور «کاربردی» برای مطالعه را فراهم می‌کند و هم نور «محیطی» ملایمی به فضای نشیمن اضافه می‌کند.
اتاق نشیمن مهم‌ترین جای خانه ماست؛ جایی برای تماشای تلویزیون، گفتگو با خانواده، پذیرایی از مهمانان یا مطالعه. نورپردازی این فضا باید انعطاف‌پذیر باشد.
ساده‌ترین و درست‌ترین جا، روی میز عسلی کنار مبل یا صندلی راحتی است. این نقطه کانونی، به‌خصوص اگر یک مبل چرمی شیک در فضا دارید، نیازمند نورپردازی دقیق است.
قانون طلایی ارتفاع: این قانون طراحان داخلی است: وقتی روی مبل نشسته‌اید، لبه پایینی کلاهک (شید) آباژور باید دقیقاً هم‌سطح چشمان شما باشد. (این ارتفاع معمولاً حدود ۱ متر از کف اتاق است).
اگر آباژور پایین‌تر باشد، نور فقط میز را روشن می‌کند و به صورت شما نمی‌رسد. اگر خیلی بالاتر باشد، لامپ مستقیماً در دید شما قرار می‌گیرد و چشمتان را می‌زند.
قانون فاصله: آباژور باید به شما نزدیک باشد، اما نه مزاحم. فاصله‌ای حدود ۱ تا ۱.۵ متر از محل نشستن شما مناسب است.
اگر کاناپه شما کاملاً به دیوار نچسبیده و پشت آن کمی فضا وجود دارد، قرار دادن یک آباژور ایستاده (پایه بلند) در آنجا یک ترفند عالی است. نوری که از پشت کاناپه به دیوار می‌تابد، باعث می‌شود فضا «عمیق‌تر» و بزرگ‌تر به نظر برسد. هتل‌های لوکس از این تکنیک زیاد استفاده می‌کنند.
بسیاری از خانه‌ها یک میز کنسول پشت مبل یا چسبیده به یکی از دیوارهای پذیرایی دارند. این یک موقعیت عالی برای استفاده از دو آباژور یکسان در دو انتهای میز است.
چشم ما به طور ناخودآگاه تقارن را دوست دارد و آن را نشانه نظم و زیبایی می‌داند. این دو منبع نور، هم فضا را متعادل می‌کنند و هم نور کاربردی خوبی برای اطراف مبل فراهم می‌آورند.
تقریباً هر اتاقی یک گوشه تاریک و بلااستفاده دارد. قرار دادن یک آباژور ایستاده در آن گوشه، اثری شگفت‌انگیز دارد. نور به دو دیوار برخورد کرده و منعکس می‌شود؛ به این ترتیب، نه‌تنها آن گوشه مرده زنده می‌شود، بلکه کل اتاق روشن‌تر و دلبازتر به نظر می‌رسد.
ناهارخوری فضایی برای جمع شدن و گفتگو است. نور در اینجا نباید آنقدر روشن باشد که آزاردهنده شود و نه آنقدر تاریک که فضا خواب‌آلود به نظر برسد.
بهترین مکان برای آباژور در این فضا، روی میز بوفه یا کنسولی است که کنار میز اصلی قرار دارد. استفاده از دو آباژور متقارن روی بوفه، به فضا شخصیتی رسمی و زیبا می‌دهد. این ترفند به‌خصوص در چیدمان ناهارخوری مینیمال که بر خطوط صاف و تقارن تاکید دارد، جلوه‌ی زیبایی ایجاد می‌کند.
نور اتاق خواب باید متفاوت باشد. اینجا به نور ملایم، گرم و آرامش‌بخش احتیاج داریم.
وجود آباژور رومیزی روی پاتختی، یک ضرورت است.
در این حالت، نور دقیقاً روی کتاب یا مجله‌ای که در دست دارید می‌تابد، نه در چشمان شما یا روی دیوار پشت سرتان.
آباژور کنار تخت نباید جایی باشد که وقتی دراز می‌کشید، لامپ آن (از بالا یا پایین شید) مستقیماً در خط دید شما قرار بگیرد. این نور آزاردهنده است و آرامش شما را به هم می‌زند.
اگر در خانه اتاق کار یا گوشه‌ای برای مطالعه دارید، نور در آنجا باید دقیق و حساب‌شده باشد.
این یک نکته بسیار کاربردی است:
برخلاف اتاق خواب، اتاق کار به نور «سردتر» (سفیدتر) احتیاج دارد (حدود ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ کلوین). این نور به هوشیار ماندن ذهن و افزایش تمرکز کمک می‌کند. هنگام خرید آباژور برای اتاق کار، به این ویژگی فنی (دمای رنگ نور) توجه کنید.
مراقب این اشتباهات رایج باشید که تأثیر نورپردازی را خراب می‌کنند:
جای آباژور یک تصمیم تزئینی صرف نیست؛ یک تصمیم «کاربردی» است. هر اتاق نیازهای نوری متفاوتی دارد؛ پذیرایی به نور لایه‌لایه، اتاق خواب به نور نرم و اتاق کار به نور متمرکز احتیاج دارد. اصول ساده‌اند: آباژور را نزدیک محل نشستن قرار دهید، از چند منبع نور استفاده کنید، ارتفاع آن را درست تنظیم کنید و تناسب را رعایت نمایید. اگر این کارها را انجام دهید، خانه شما نه فقط زیباتر، بلکه بسیار راحت‌تر و کارآمدتر خواهد بود. همین حالا با هوم فوم، دیزانی بی‌نظیر خلق کنید.
برای اتاق‌های کوچک، آباژورهای متوسط با طراحی ساده بهترین گزینه هستند. اگر فضای میز ندارید، یک آباژور ایستاده باریک در گوشه اتاق، نور محیطی خوبی فراهم می‌کند بدون اینکه فضایی را اشغال کند.
یک آباژور به‌تنهایی کافی نیست. قانون کلی می‌گوید هر اتاق باید حداقل سه منبع نور داشته باشد. اگر یک لوستر سقفی دارید، حداقل به دو آباژور (رومیزی یا ایستاده) در نقاط مختلف اتاق احتیاج دارید تا لایه‌بندی نور کامل شود.
هر دو لازم هستند. آباژور رومیزی برای نور «کاربردی» (مثل مطالعه کنار تخت یا روی میز کار) عالی است. آباژور ایستاده برای نور «محیطی» و پر کردن گوشه‌های تاریک پذیرایی یا اتاق خواب به کار می‌رود. بهترین نتیجه از ترکیب هر دو به دست می‌آید.
